Yazın 1,5 ay boyunca Kadıköy’deki Tasarım Atölyesi ve Engelsiz Pedal Derneği işbirliğiyle gerçekleştirilen İşaret Dili Eğitimine bir arkadaşım vasıtasıyla katıldım. Ve gerçekten işaret dili dışında da işitme engelliler hakkında da çok şey öğrenmiş oldum.
Bu eğitime hem işitme engelliler hem de bizler katıldık. İşitme engelli arkadaşlardan bir tanesi kendini tanıtırken bir yandan tercümanın söylediği cümle bizi şaşırttı: “Biraz İngilizce biliyorum” insan ilk etapta bir gülümsüyor önce. Ben şahsen dünyanın her ülkesinde işaret dilinin farklı olduğunu, onların da yabancı işaret dilini öğrenebildiklerini bilmiyordum. Uluslararası bir işaret dili varmış fakat sanırım çoğu kişi bilmiyormuş. Bir yandan dili öğrenirken tabii arada onlarla ilgili bazı bilgiler, sunumlar da gerçekleştirildi…
İşitme Engelliler öğretmeni, bir kaç şey anlattı, içimizi acıtan…
Bir engelli öğrenciyle geçen bir diyalog mesela:
Napıyorsun, nasıl anlaşıyorsun ailenle, onlar biliyor mu işaret dilini?
Kardeşim anlıyor, biraz da konuşuyor, annem de biraz anlıyor ama kardeşim tercüme ediyor babamla hiç konuşmuyoruz…
Bir işitme engelli, tercümanla yürütülen bir cinayet davasından müebbet hapis cezası almış. Temyize gittiklerinde başka bir işaret dili tercümanıyla dava görülmüş ve cezası 4 yıla indirilmiş. Sırf para kazanmak için üstünkörü çeviri yapan o tercüman rahat uyuyor mudur acaba? Ve buna benzer çok örnek var, benim tüylerimi en çok diken diken edenlerden biri de şu; aile içerisinde tecavüz vakaları bir şekilde duyulup karakola vs yansıdığında mağdur kişinin çevirmeni de abisi, babası, akrabası.. Belki de suçu işleyen kişi. Davalar böyle aile içerisinde kapanıp gidiyor ve bu insanlar defalarca o iğrençlikleri yaşayıp kimseye anlatamayarak hayatlarını sürdürüyorlar.
Bir işitme engelli kadının Sağlık Bakanlığı’na yazdığı mektubu da okudular. Eşi ve çocuklarıyla hastanede yaşadığı sorunları, kendisinin “engellilere tanınan öncelik” olmasına rağmen içeri alınmayıp azarlandığına ve ilgilenilmediğine dair. Hiç bir şey anlamadık mektuptan. Hatırladığım kadarıyla geçmiş, gelecek zaman kalıpları ve evde, evden gibi kelime ekleri de yok onların dilinde. “ben hastane gitti doktor olmaz der benim koca çocuk gelır orda almazlar içeri” tarzında cümlelerdi. Derdini bu kadar anlatabildiği için uğralıp bir işitme engelli tercümanıyla tekrar şikayetini sundu mu bilemiyorum… Noter işlemi yapılacağı zaman da bazı işaret dili tercümanları son derece keyfi ve uçuk rakamlar istiyorlarmış kendilerinden. Tabii ödemek zorunda kalıyorlar.
Şimdiyse işaret diliyle beraber, bize öğretmenlik de yapan 4 tane arkadaşımız da olmuş oldu engelsiz pedal derneği ve tasarım atölyesi sayesinde. Bu arada Engelsiz pedal sadece bu eğitimi düzenlemiyor. Önünde makam koltuğu bulunan isikletlerine atlayıp, zihinsel ve bedensel engellileri alıp İstanbul’da güzel bir boğaz havası aldırıyorlar örneğin.
Konuyla ilgili bir videoyu şurada bulabilirsiniz
Bir görme engelli arkadaşla birlikte bu kez tandem bisikletleriyle Bodrum’a kadar gittiler. Her mola yerlerinde yiyeceklerinden konaklamalarına kadar onlara destek olan güzel insanlarla da tanıştılar. Bir görme engelli bisikletten zevk alır mı diye düşündüm bir an, sonra “rüzgarı ilk kez yüzümde hissettim” cümlesini duyunca O’ndan, sorumun gereksizliğini anladım… Son olarak da adalete dikkat çekmek için Avrupa’dan Türkiye’ye seyahat eden omurilik felçli bisikletçi Funda Müjde’nin hikayesiyle gündeme geldiler. Ekip O’nu, kara sınırı kapısında karşılayıp, Hollanda Konsolosluğu’na kadar bisikletleriyle eşlik etmeyi planlarken Taksim Meydanı’nda Türk Polisi bu grubu “sakıncalı” buldu ve İstiklal Caddesinden geçişlerini engelledi. Konuyla ilgili haberi burada bulabilirsiniz
Engelsiz Pedal’cılar bu gibi projelerle ses getirmeye devam edecek gibi görünüyor.
Ve O’nlara bu konuda farkındalığımı arttırdıkları için özel bir teşekkür.., Sayelerinde İşitme Engellilerin hayatına biraz daha yakından bakabildim.. İşaret diliyle birileriyle anlaşıp o anda yardım edebilirsem, onların hayatlarına en ufak bir dokunuş yapabilirsem bir gün, gerçekten mutlu olacağım. Ulaşmak isteyenler içinse derneğin facebook sayfası şudur (Fotoğraflar TAK’ın sayfasından alınmıştır)
Nevrotik Hanım 